arrow_back
PSIR Orientation
PSIR_NOTES_By Mhaesh Shinde
PAPER I - NOTES PDF
PART A
14लोकशाही 2
13समाजवाद (Socialism)
12Equality समानता
11सत्ता Power
10हक्क_Theory of Rights
9स्त्रीवाद (Feminism) Notes
8फासीवादाची Fascism
7मार्क्सवादी दृष्टिकोनातू
6मार्क्सवाद (Marxism)
5न्याय - जॉन रॉल्स-1
5न्याय - जॉन रॉल्स-1
4निकोलो मॅकियावेली
3औपनिवेशिक राज्य Post colonial theory of state (1)
2विचारधारा part1 notes
1राजकीय सिद्धांत अर्थ आणि दृष्टिकोन
2024 Lectures | Paper 1 - Part A
01) राजकीय सिद्धांत : अर्थ आणि दृष्टीकोन
01) मूल्याधिष्टित दृष्टिकोन आणि राजकीय सिद्धांत
02) राजकीय सिद्धांत अभ्यासण्याचे पारंपारीक दृष्टिकोन
03) राजकीय सिद्धांत अभ्यासण्याचे सांप्रत दृष्टिकोन
04) वर्तनवाद म्हणजे काय
05) नव वर्तनवाद म्हणजे काय
02) Theories Of States
01) उदारमतवाद म्हणजे काय
02) शास्रीय उदारमतवाद म्हणजे काय
03) शास्रीय उदारमतवाद - Laissez Faire व्यवस्था
04) शास्रीय उदारमतवाद - उपयुक्ततावाद
05) सकारात्मक उदारमतवाद म्हणजे काय
06) सकारात्मक उदारमतवाद - जॉन स्टुअर्ट मिल
07) सकारात्मक उदारमतवाद - थॉमस ग्रीन
08) सकारात्मक उदारमतवाद - हॅरोल्ड लास्की
09) नव उदारमतवादी राज्य म्हणजे काय
10) नव उदारमतवाद आणि 1.फ्रेडेरिक वोन 2.रॉबर्ट लॉजिक 3.मिल्टन फ्राईडमन
11) राज्यसंस्थेचा मार्क्सवादी दृष्टिकोन - ओळख
12) हेगेलचा मार्क्सवादी राज्यावरील प्रभाग
13) राज्याच्या उगमाचा मार्क्सवादी सिद्धांत
14) नव - मार्क्सवादी राज्याचा दृष्टिकोन
15) सामाजिक करार सिद्धांत - थॉमस हॉब्स
16) सामाजिक करार सिद्धांत - जॉन लॉक
17) सामाजिक करार सिद्धांत - जीन जॅक रुसो
18) बहुलवादी आणि नव बहुलवादी राज्य
19) उत्तर औपनिवेशिक राज्याचा सिद्धांत - ओळख
20) औपनिवेशिक राज्य म्हणजे काय
21) उत्तर औपनिवेशिक राज्य म्हणजे काय
22) उत्तर औपनिवेशिक राज्य - ओळख
23) उत्तर औपनिवेशिक राज्यांची वैशिष्ट्ये
24) उत्तर औपनिवेशिक राज्य आधुनिकीकरणाचा दृष्टिकोन - FW Riggs आणि गुन्नार मिरडाल
25) उत्तर औपनिवेशिक राज्य - मार्क्सवादी दृष्टिकोन अवलंबित्व सिद्धांत
26) उत्तर औपनिवेशिक राज्य - स्वापेक्ष स्वायतत्ता सिद्धांत
27) स्त्रीवादी राज्य म्हणजे काय
28) स्त्रीवादाची पहिली लाट - उदारमतवादी आणि समाजवादी स्त्रीवाद
29) स्त्रीवादाची दुसरी लाट - कट्टर स्त्रीवाद आणि विचारवंत
30) स्त्रीवादाची तिसरी लाट - विविधता,वैश्विकता,सर्वसमावेशकता
03) न्याय
01) न्याय - ओळख
02) न्याय - एक गतिशील संकल्पना - प्राचीन,मध्ययुगीन आधुनिक न्याय
03) प्रक्रियात्मक न्याय आणि सार्थक न्याय
04) जॉन रॉलचा न्यायाचा सिद्धांत
05) जॉन रॉलचे न्यायाचे दोन तत्व
06) संविधानाची निर्मिती का आवश्यक आहे
07) न्यायाच्या सिद्धान्तावरील मॅकफर्सनची टीका
08) न्यायाच्या सिद्धांतांवरील समुदायवाद्यांची टिका
09) न्यायाच्या सिद्धांतांवरील रॉबर्ट नोझिक यांची टिका
10) रॉबर्ट नोझिक यांचा हक्क सिद्धांत (Entitlement Theory Of Justice)
11) न्यायाच्या सिद्धांतांवरील अमर्त्य सेन यांची टिका आणि क्षमतावृद्धी दृष्टिकोन
04) Equality
01) समानता आणि समता यामधील फरक
04) Fair Treatment Vs Equal Treatment
02) विविध विचारवंताच्या दृष्टिकोनातून समानता
03) समानतेची संकल्पना
05) समानतेची परिमाणे Dimensions of Equality
05) हक्क (Theory Of Rights)
01) हक्कांची ओळख आणि राज्यासोबत संबंध
02) हक्क आणि विविध विचारवंत
03) हक्कांचे प्रकार
04) हक्कांच्या सिद्धांताचा पाया
05) नैसर्गिक हक्काचा सिद्धांत
06) हक्काचा विधी कायदेशीर सिद्धांत
07) हक्कांचा ऐतिहासिक सिद्धांत
08) हक्कांचा सामाजिक कल्याण सिद्धांत
09) हक्कांचा उदारमतवादी सिद्धांत
10) रॉबर्ट नोझीक व रोनाल्ड ड्वॉर्किन यांचा हक्कांचा उदारमतवादी स्वातंत्रवादी सिद्धांत
11) उदारमतवादी हक्कांसमोरील बहुसांस्कृतिक आव्हान
12) मार्क्सवादी हक्कांचा सिद्धांत
13) मानवी हक्कांची संकल्पना आणि उत्क्रांती
06) लोकशाही (Democracy)
01) लोकशाही ओळख,उगम आणि वैशिष्ट्ये
02) प्लेटो आणि अरिस्टॉटल च्या नजरेत लोकशाही
03) आधुनिक दृष्टिकोनातून लोकशाही
04) जॉन लॉक आणि पारंपारिक उदारमतवादी लोकशाही
05) लोकशाहीचे पारंपारिक आणि आधुनिक सिद्धांत
06) प्रत्यक्ष लोकशाही
07) विवेचनात्मक लोकशाही ( Deliberative Democracy )
08) प्रक्रियात्मक आणि विषयगत लोकशाही (Procedural & Substantive Democracy)
09) अभिजात लोकशाही सिद्धांत
10) लोकशाहीचा बहुलवादी व नवबहुलवादी सिद्धांत
11) सी बी मॅकफर्सन आणि लोकशाही
14) सामाजिक लोकशाही
13) सी बी मॅकफर्सन आणि उपयुक्ततेचे उच्चतमीकरण ( Utility maximization )
15) फेमिनिस्ट लोकशाही सिद्धांत
12) सी बी मॅकफर्सन आणि उदारमतवादी लोकशाही , साम्यवादी देश आणि तिसऱ्या जगतातील लोकशाही
07) Concept of Power
01) सत्ता म्हणजे काय
02) सत्ता आणि राज्यशास्त्र यांचा परस्परसंबंध
06) पश्चिमी दृष्टिकोनातून सत्तेचा सिद्धांत
04) स्टीवन ल्यूक्स चा सत्तेचा त्रिआयामी सिद्धांत
05) सत्तेचा मार्क्सवादी सिद्धांत
07) सत्तेचा अभिजात वर्गाचा सिद्धांत
07) सत्तेचा अभिजात वर्गाचा सिद्धांत
10) अधिसत्ता आणि मैक्स वेबर
08) सत्तेचा बहुलवादी सिद्धांत
09) हन्नाह आरेंट यांचा सत्तेचा संरचनात्मक दृष्टीकोन
11) सत्ता आणि अधिसत्ता यामधील फरक
12) वर्चस्ववाद आणि अँटोनियो ग्रामस्की
14) वैधतेचा सिद्धांत Theory Of Legitimacy
13) सत्ता अधिकार आणि वैधता यांचा परस्परसंबंध
15) Michale Focault आणि सत्ता
08) Political Ideologies
01) विचारसरणी - ओळख
02) विचारसरणीचे घटक
03) विचारधारा - उदारमतवाद - ओळख
04) विचारधारा - समाजवाद - ओळख
05) विचारधारा - मार्क्सवाद - ओळख
06) विचारधारा - फासीवाद - ओळख
07) विचारधारा - गांधीवाद - ओळख
08) विचारधारा - स्त्रीवाद - ओळख
09) विचारसरणीचा राजकीय जीवनावर प्रभाव
10) ट्रेसीचे विचारधारेविषयी मत
11) बेकनचे विचारधारेविषयी मत
12) मार्क्सचे विचारधारेविषयी मत
13) ग्रामस्कीचे विचारधारेविषयी मत
14) विचारसरणी आणि हॅना आरेंडट
15) End Of Ideology Debate
16) End Of History Debate
17) ऐतिहासिक भौतिकवाद (Historical Materialism)
18) द्वंद्वात्मक आदर्शवाद (Dialectic Of Idealism)
19) द्वंद्वात्मक आदर्शवाद - घटक , उपयोग आणि टीका
20) फासीवाद - ओळख
21) फासीवाद - ऐतिहासिक विकास
22) फासीवाद विचारसरणी आहे की नाही
23) फासीवादाच्या महत्वाच्या संकल्पना
24) निहिलिज्म आणि फासीवाद
8.2) मार्क्सवादी
01) मार्क्सवाद म्हणजे काय
02) मार्क्सवादाचे महत्वाचे तत्व
03) मार्क्सवादाची उत्क्रांती
04) मार्क्सवादी विचारसरणीवर जर्मन , फ्रेंच आणि इंग्रजी तत्वज्ञानाचा प्रभाव
05) द्वंद्वात्मक भौतिकवाद ( Dialectical Materialism )
06) मार्क्सवादाचा वर्ग संघर्षाचा सिद्धांत (Theory of Class Struggle)
07) मार्क्सचा मूल्यविचार सिद्धांत (Theory of Surplus Value)
08) कार्ल मार्क्सचा परकेपणाचा सिद्धांत (Theory Of Alienation)
8.3) समाजवादी विचारधारा Socialist Ideology
01) समाजवाद - ओळख
02) समाजवादाची वैशिष्ट्ये
03) समाजवादाचा उगम आणि विकास
04) रॉबर्ट ओव्हन आणि समाजवाद
05) चार्ल्स फुरिये आणि समाजवाद
06) सेंट सायमन आणि समाजवाद
07) समाजवाद एक आर्थिक मॉडल
08) समाजवाद - श्रमिक चळवळीचे साधन
09) क्रांतिकारी आणि उत्क्रांतीवादी समाजवाद
10) फॅबियनवाद, पुनरावलोकाणावाद, सिंडिकलिज्म
10.1) पाश्चिमात्य राजकीय विचारवंत
01) भारतीय आणि पाश्चिमात्य राजकीय विचारवंत - ओळख
02) पाश्चिमात्य राजकीय विचारवंतांचे वर्गीकरण
03) प्लेटो - ओळख
04) अरिस्टॉटल - ओळख
05) थॉमस हॉब्स - ओळख
06) जॉन लॉक - ओळख
07) जॉन स्टुअर्ट मिल - ओळख
08) ऍन्टोनिओ ग्रामस्की - ओळख
09) कार्ल मार्क्स
10) मॅकिवेली
11) हॅना अरेंड
10.2) Socrates
01) सॉक्रेटीस चा परिचय
02) राजकारणाकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन
03) सॉक्रेटीस आणि सॉफिस्ट
04) सॉक्रेटीक पद्धत
05) सॉक्रेटीसचे राज्यशाश्त्रातील योगदान
10.3) Plato
01) प्लेटोचा परिचय
02) प्लेटोचा उद्देश्य आणि पेलोपोन्नेशियन युद्ध
03) प्लेटोचे योगदान - आदर्श राजा आणि तत्व राजा
04) प्लेटोच्या पद्द्धती
05) प्लेटोचे कार्य - पुस्तकांची यादी
06) प्लेटोचा कल्पनांचा - स्वरूपांचा सिद्धांत
07) प्लेटोचा न्यायाचा सिद्धांत
08) प्लेटोचा शिक्षणाचा सिद्धांत
09) प्लेटोचा साम्यवादाचा सिद्धांत
10) प्लेटोचा ज्ञानाचा सिद्धांत
10.4) अरिस्टॉटल
01) अरिस्टॉटलचा परिचय
02) अरिस्टॉटलचा राज्याचा सिद्धांत
03) अरिस्टॉटलचा नागरिकत्वाचा सिद्धांत
04) अरिस्टॉटलचा गुलामगिरीचा सिद्धांत
05) मनुष्य हा राजकीय प्राणी आहे
06) अरिस्टॉटलचा कल्पना । स्वरूप । ज्ञानाचा सिद्धांत
07) अरिस्टॉटलचा संपत्तीचा सिद्धांत
08) अरिस्टॉटलचा संविधानाचा सिद्धांत
09) अरिस्टॉटलचा कायद्याचा सिद्धांत
10) अरिस्टॉटलचा क्रांतीचा सिद्धांत
10.5) निकोलो मॅकियावेली
01) मॅकीवेली - ओळख
02) मॅकीवेलीच्या काळातील इटलीची परिस्थिती
03) मॅकीवेली आणि पुनर्जागरण
04) मॅकियाव्हॅलिझम
05 मॅकीवेलीचे मानवी स्वभावाबद्दलचा दृष्टिकोन
06) मॅकीवेलीचे धर्माबद्दलचे विचार
07) मॅकीवेलीच्या प्रिन्सचे गुणधर्म आणि धर्मनिरपेक्ष राष्ट्र
Paper I (Part B)
01_Preamble Of Indian Constitution (Part 01)
02_Preamble Of Indian Constitution (Part 02)
03_Preamble Of Indian Constitution (Part 03)
04_संविधानाची वैशिष्ट्ये (Part 01)
05_संविधानाची वैशिष्ट्ये (Part 02)
06_संविधानाची वैशिष्ट्ये (Part 03)
07_बहुमतांचे प्रकार Types Of Majority
08_संसदीय शासन व्यवस्था (Part 01)
09_संसदीय शासन व्यवस्था (Part 02)
10_संसदीय शासन व्यवस्था (Part 03)
11_संघराज्यात्मक व्यवस्था - ओळख
12_संविधानाची संघराज्यात्मक वैशिष्ट्ये
13_संविधानाची संघराज्यात्मक वैशिष्ट्ये (Part 03)
14_संविधानाची संघराज्यात्मक वैशिष्ट्ये (Part 04)
22) आपली संसद (Part 05)
23) आपली संसद (Part 06)
24) आपली संसद (Part 07)
25) आपली संसद (Part 08)
26) राष्ट्रपती (Part 01)
27) राष्ट्रपती (Part 02)
28) राष्ट्रपती (Part 03)
MPSC LIVE
PAPER I_PART (A)
01_PSIR Simplified
01) PSIR Simplified (Part 01)
02) PSIR Simplified (Part 02)
03) PSIR Simplified (Part 03)
04) PSIR Simplified (Part 04)
05) PSIR Simplified (Part 05)
06) PSIR Simplified (Part 06)
07) PSIR Simplified (Part 07)
08) PSIR Simplified (Part 08)
09) PSIR Simplified (Part 09)
10) PSIR Simplified (Part 10)
02_राज्यशास्त्र - अर्थ आणि दृष्टीकोन
01) राज्यशास्त्र - अर्थ आणि दृष्टीकोन
02) राजकीय सिद्धांतांची उत्क्रांती (Part 01)
03) राजकीय सिद्धांतांची उत्क्रांती (Part 02)
04) राजकीय सिद्धांत अभ्यास करण्याचे दृष्टिकोन - ओळख
05) अनुभवजन्य व मूल्याधिष्टित दृष्टिकोन
06) राजकीय सिद्धांतांचे पारंपारिक दृष्टिकोन
07) वर्तनवाद आणि नव वर्तनवाद
08) राजकीय सिद्धांतांचा अस्त आणि पुनरुत्थान
3_राज्याचे सिद्धांत (Theories Of States)
01) राज्य - ओळख व राज्याबद्दल च्या संकल्पना
02) राज्याचे सिद्धांत - ०७ प्रकार
03) उदारमतवाद म्हणजे काय
04) उदारमतवादी राज्याचा सिद्धांत - शास्त्रीय उदारमतवाद
05) उदारमतवादी राज्याचा सिद्धांत - सकारात्मक उदारमतवाद
06) उदारमतवादी राज्याचा सिद्धांत - नव उदारमतवाद
07) मार्क्सवादी राज्यांचा सिद्धांत
08) नव मार्क्सवादी राज्यांचा सिद्धांत
09) उत्तर - वसाहतवादी राज्य - ओळख
10) उत्तर - वसाहतवादी राज्य - राजकीय आधुनिकीकरण
11) उत्तर - वसाहतवादी राज्य - राजकीय विकास
12) उत्तर - वसाहतवादी राज्य - फ्रेड रिग्स
13) उत्तर - वसाहतवादी राज्य - नव मार्क्सवादी दृष्टीकोन
14) राज्याचा स्त्रीवादी सिद्धांत
15) अतिविकसित राज्य - हमजा अल्वी
04) न्याय
01) न्यायाची ओळख व गतिमान संकल्पना
02) न्याय ठरविण्याचे निकष
03) प्रक्रियात्मक व गुणात्मक
04) जॉन रॉल न्यायचा सिद्धांत (Part 01)
05) जॉन रॉल न्यायचा सिद्धांत (Part 02)
06) जॉन रॉल - मूळ स्थिती म्हणजे काय
07) जॉन रॉल - अज्ञानाचा बुरखा म्हणजे काय
05) समानता
01) समानता - ओळख
02) समानता - व्याख्या व विचारवंतांचे मत
Paper II
PART A
Recording - L1 Orientation & Syllabus
Recording - L 2 syllabus and pyq
L3 - Topic 5-Approaches to study IR-Realism
Recording - L4 - topic 5-Approaches to study IR- Realism 2
Recording - L5 - Topic 5-Approaches to study International Relations-Realism 3
L5 - Topic 5-Approaches to study International Relations-Realism 3
L6-topic 5-Approaches to study International Relations - Idealism
L7-Topic 5-Approaches to study International Relations-Idealism 2
L8-Topic 5-Approaches to study International Relations-Marxist approach
Recording - L9-topic 5-Approaches to study International Relations-Marxist 2
Topic 6 - National Intrest 1
Recording - Topic 6 - National Intrest 2
Recording - Topic 6- Security and Power 3
Recording - Topic 6 - Balance of Power 2
Topoic 6 - Balance of Power
2025- Lectures
Paper 2- Part B - India & The World
Indian Foreign Policy - Part 1
Indian Foreign Policy - Part 2
Indian Foreign Policy - Part 3
Indian Foreign Policy Part- 04
Paper 1- Part A
राजकिया विचारवंत ओळख - 01
राजकिया विचारवंत ओळख - 02
राजकिया विचारवंत ओळख - 03
भारतीय राजकीय विचारवंत - कौटिल्य (अर्थशास्त्र )
महात्मा गांधी